Trăn trở trước thực trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa gây ra, một nhóm học sinh lớp 12, Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, niên khóa 2016 - 2019 đã xây dựng Lá Project (Dự án Lá). Điều đặc biệt ở dự án là các bạn trẻ đã tạo ra những thử thách trên mạng xã hội để thay đổi nhận thức cũng như hành vi của mọi người. Phóng viên Báo Quảng Trị vừa có cuộc trò chuyện với PHẠM HOÀNG PHƯƠNG, đại diện Lá Project để tìm hiểu rõ hơn về dự án thú vị này.

- Chào Phương! Rất mong em giới thiệu về mình và các thành viên trong nhóm?

- Em tên là Phạm Hoàng Phương. 4 người bạn cùng em sáng lập và thực hiện Lá Project là: Thùy Dương, Linh Giang, Thùy Trang và Khánh Nhi. Chúng em đều là học sinh lớp 12 Anh, Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn, niên khóa 2016 - 2019.

- Được biết, các em vừa triển khai một dự án rất ý nghĩa trên mạng xã hội mang tên Lá Project. Các em có thể chia sẻ với độc giả Báo Quảng Trị về dự án của mình?

- Như mọi người đã biết, ô nhiễm rác thải nhựa là một vấn đề đáng báo động toàn cầu, nhất là trong những năm gần đây. Ước tính, mỗi năm có khoảng 3,7 triệu tấn rác thải nhựa đổ vào các đại dương trên thế giới từ các vùng ven biển. Số nhựa đó đã gây hại nghiêm trọng cho các sinh vật biển và môi trường biển. Tại Việt Nam, hiện nay rác thải nhựa đang là một vấn đề lớn cần được quan tâm. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới thực hiện ở 109 quốc gia, Việt Nam đứng thứ 17 về lượng rác thải nhựa. Trong đó, xét riêng về lượng rác thải nhựa xả ra biển, Việt Nam đứng top 5 thế giới. Nếu không hành động ngay bây giờ, đến năm 2050, ở biển rác sẽ nhiều hơn cá. Trăn trở trước thực tế ấy, chúng em đã sáng lập Lá Project và triển khai các thử thách “sống xanh”, thôi thúc các bạn trẻ có những hành động ý nghĩa giúp bảo vệ môi trường.

Với Lá Project, chúng em mong muốn tạo nên những thay đổi tích cực trong thói quen sử dụng đồ dùng nhựa của người dân Quảng Trị. Cùng với đó, em và các bạn hi vọng sẽ góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về vấn đề ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu. Ngoài các thử thách “sống xanh”, chúng em tập trung truyền thông về tác động của ô nhiễm nhựa và biến đổi khí hậu đối với cuộc sống của mỗi người. Đối với Lá, tử tế không chỉ là bạn đối xử tốt với những người xung quanh mà còn là tử tế với môi trường mà bạn đang sống, với trái đất, với hành tinh của mình.

- Xuất phát từ đâu mà các em nảy sinh ý tưởng này?

- Chúng em lấy ý tưởng này từ Dự án “3210 - 3 tuần, 21 thử thách, 0 nhựa” của Trung tâm Hành động và Liên kết vì Môi trường và Phát triển (CHANGE). Tuy vậy, chúng em đã trăn trở, thay đổi một số điểm để phù hợp cho đối tượng là các bạn học sinh ở Quảng Trị. Chúng em chọn hình thức thử thách online để dự án có thể tiếp cận đến nhiều người hơn, đồng thời chúng em có thể đẩy mạnh truyền thông cho dự án.

- Lá Project là một dự án trên mạng xã hội, vậy nó đi vào thực tiễn như thế nào?

- Bất kì ai có tài khoản Facebook đều có thể tham gia các thử thách “sống xanh” của Lá Project. Mỗi tuần, chúng em đều có một thử thách được công bố trên trang của nhóm. Để tham gia thử thách này, các bạn cần thực hiện các bước: Đọc kĩ thử thách; thực hiện thử thách trong vòng 1 tuần; đăng ảnh lên facebook với các từ khóa theo quy định…Người tham gia có thể lựa chọn hoàn thành toàn bộ hoặc chỉ một số thử thách trong chương trình. Về phần mình, chúng em sẽ chấm điểm dựa trên các tiêu chí: chất lượng bài viết thực hiện thử thách, sự nhiệt tình, sáng tạo, sức lan tỏa… Giải thưởng được công bố chi tiết sau mỗi thử thách.

- Trong quá trình đưa ý tưởng vào thực tiễn, các em gặp khó khăn, vướng mắc gì và giải quyết chúng ra sao?

- Điều đầu tiên chúng em gặp khó khăn là làm sao để Lá có thể tiếp cận với nhiều người hơn. Vì hoạt động chủ yếu theo hình thức online nên chúng em đã dành nhiều thời gian để chăm chút cho các bài đăng trên trang để thu hút nhiều bạn trẻ nhất có thể. Chúng em bắt đầu đăng các câu chuyện vui nhộn, album chia sẻ các bí quyết “sống xanh” với nhiều hình ảnh thú vị. Ngoài ra, chúng em cũng theo dõi xem gần đây có xu hướng gì mới không để áp dụng vào những bài đăng của mình. Chẳng hạn, trong Chương trình Táo Quân vừa rồi có hình ảnh về chiếc gương kiểm điểm thì chúng em cũng làm một bài tương tự về chiếc gương sự thật, nêu lên những vấn đề nổi cộm của ô nhiễm nhựa. Vấn đề thứ hai mà chúng em gặp phải là làm sao để thu hút nhiều bạn tham gia thử thách. Sau nhiều bàn thảo, chúng em đã thiết kế để các thử thách không quá phức tạp mà tất cả mọi người đều có thể bắt tay vào làm ngay. Chúng em cũng tăng giá trị phần quà qua các thử thách và chia sẻ các bài đăng của những bạn tham gia những thử thách trước. Ngoài ra, nhiều thầy cô cũng đã tham gia thử thách để tăng độ phủ sóng và thu hút các học sinh cùng tham gia.

- Lá Project đã mang lại điều ý nghĩa gì cho các em và mọi người?

- Chúng em nghĩ điều mà Lá Project bước đầu làm được chính là giúp mọi người chú ý đến vấn đề rác thải nhựa. Lúc trước, không có nhiều kênh truyền thông hay các hoạt động phản ánh thông tin về ô nhiễm rác thải nhựa ở Quảng Trị. Chúng em luôn nghĩ, mọi người không hành động chỉ vì chưa hiểu rõ về vấn đề đó. Vì thế, điều Lá làm được trong thực tiễn là nâng cao nhận thức của mỗi người. Còn về việc mọi người có cam kết hành động hay không, chúng em chỉ có thể đảm bảo rằng một phần các bạn theo dõi Lá Project đã thật sự bắt đầu thực hành “sống xanh”. Thế nhưng, để khiến tất cả mọi người từ chối đồ nhựa, em nghĩ vẫn cần một hành trình dài nữa. Chúng em mong Lá có thể là một khởi đầu cho các bạn, cụ thể là: Khởi đầu để các bạn tìm hiểu về vấn đề ô nhiễm môi trường; khởi đầu để các bạn tập thực hành “sống xanh”; khởi đầu để các bạn làm quen với nhiều người có cùng mối quan tâm với mình; khởi đầu cho sự ra đời của nhiều dự án môi trường khác…

Lá đem lại cho chúng em cơ hội để tự cam kết hạn chế sử dụng đồ dùng nhựa. Dù từ trước chúng em đã quan tâm về vấn đề này nhưng đến lúc bắt đầu làm Lá Project thì chúng em mới đọc nhiều thông tin hơn, hiểu rõ hơn về ô nhiễm nhựa cũng như tác động của mỗi cá nhân lên môi trường sống. Điều đó càng khiến chúng em quyết “sống xanh”, thân thiện với môi trường.

- Hiện nay, một số bạn trẻ cho rằng, việc của mình chỉ là học tập, còn những vấn đề lớn, chẳng hạn như xây dựng một mạng xã hội văn minh, lành mạnh hay bảo vệ môi trường là việc của người lớn. Quan điểm của các em như thế nào về vấn đề này?

- Để nói về điều này, chúng em rất muốn kể về cô bé Greta Thunberg, nhà hoạt động khí hậu 15 tuổi người Thụy Điển. Tham dự Hội nghị Khí hậu COP24, Greta đã nói rằng: “Tên tôi là Greta Thunberg. Tôi 15 tuổi và đến từ Thụy Điển. Tôi lên tiếng vì công bằng khí hậu. Rất nhiều người nói rằng Thụy Điển chỉ là một quốc gia nhỏ bé và rằng dù chúng tôi làm gì thì cũng chẳng thấm vào đâu nhưng tôi đã học được rằng ta chẳng bao giờ quá nhỏ bé để tạo ra sự khác biệt”.

Những chia sẻ của Greta Thunberg đã thật sự tác động mạnh đến chúng em. Đặc biệt, những điều mà Greta làm khiến chúng em nhận ra tuổi tác vốn không phải là vấn đề, đặc biệt khi mà thế hệ trẻ chính là thế hệ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất về biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường. Chúng em không thể đổ lỗi cho ai khi những vấn đề trên trở nên tồi tệ hơn nếu ngay từ đầu chúng em đã chọn cách không quan tâm, trở thành kẻ ngoài cuộc.

- Sau Lá Project, các em còn ấp ủ những dự định, kế hoạch gì?

- Chúng em hi vọng sau khi thi đại học xong, chúng em có thể quay lại tổ chức Lá Project nhưng ở quy mô lớn hơn, tuyển thêm thành viên từ các trường trên địa bàn Quảng Trị, tổ chức nhiều hơn nữa các hoạt động thú vị, bổ ích. Chúng em cũng muốn Lá tập trung thêm vào các vấn đề khác như làm sao để hạn chế rác thải, hạn chế tiêu dùng quá mức, lối sống “không rác thải” và biến đổi khí hậu.

- Cảm ơn em! Chúc em và các thành viên trong nhóm ngày càng có nhiều dự án mới ý nghĩa hơn!