Tháng 5 về, ông Nguyễn Đình Tín lại bồi hồi nhớ về những kỷ niệm đẹp với chiếc máy cày Zetor- 25K, kỷ vật Bác Hồ tặng nhân dân Vĩnh Kim anh hùng. “Chiến tranh đi qua, chiếc máy cày Bác tặng đã trở thành kỷ vật quý giá cổ vũ, động viên chúng tôi từng bước khắc phục khó khăn, vươn lên xây dựng cuộc sống hạnh phúc, no ấm, mạnh giàu như ngày hôm nay”, ông Tín cho biết.

Ông Nguyễn Đình Tín ôn lại những kỷ niệm về chiếc máy cày của Bác Hồ tặng xã Vĩnh Kim

Trong ngôi nhà nhỏ nằm ở cuối thôn Thủy Trung, xã Vĩnh Kim, Vĩnh Linh, lật lại những tài liệu quý giá về chiếc máy cày Zetor - 25K, hồi ức của ông Tín đưa chúng tôi ngược về hơn 50 năm trước, ngày mà cả xã Vĩnh Kim hân hoan đón chiếc máy cày của Bác Hồ trao tặng. HTX Vĩnh Kim những năm đầu xây dựng CNXH là một trong những địa phương đi đầu trong lao động sản xuất và xây dựng HTX bậc cao ở miền Bắc. Với những thành tích xuất sắc đó, tháng 12/1959, cán bộ và xã viên HTX Vĩnh Kim được Bác Hồ tặng chiếc máy cày Zetor- 25K của nước bạn Tiệp Khắc tặng Bác. Chiếc máy cày đầu tiên xuất hiện ở khu phi quân sự Vĩnh Linh là sự kiện đặc biệt, không chỉ làm nức lòng bà con nông dân bờ Bắc sông Bến Hải mà cả bên bờ Nam (năm 1968, chính quyền miền Nam mới nhập máy kéo). Lúc bấy giờ, ông Tín là Bí thư Đoàn thanh niên xã Vĩnh Kim. “Phát huy vai trò xung kích của thanh niên, chúng tôi đã tổ chức cho đoàn thanh niên xã sinh hoạt, quán triệt nhiệm vụ giữ gìn, bảo vệ máy cày, đồng thời phát động nhiều phong trào lao động sản xuất như khai hoang phục hóa, mở rộng diện tích sản xuất, phong trào “thanh niên 5 tấn”, thanh niên làm phân bón, thả bèo hoa dâu ...

Từ lao động thủ công năng suất thấp, chiếc máy cày Bác Hồ tặng đã giúp người dân Vĩnh Kim đẩy mạnh phong trào lao động sản xuất, khai hoang, phục hóa hàng trăm héc ta diện tích đất ở Cộôc Ruộng, Cây Sui để đưa vào sản xuất. Kết thúc kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965), cán bộ và nhân dân xã Vĩnh Kim cùng chiếc máy cày đã xây dựng thành công HTX nông nghiệp, trở thành đơn vị Anh hùng Lao động đầu tiên của huyện Vĩnh Linh. Những năm 1965 - 1966, chiếc Zetor - 25K còn nhận thêm nhiệm vụ đặc biệt là vận chuyển vũ khí, đạn dược phục vụ chiến đấu, chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ. Chiến tranh ngày càng ác liệt, mọi tuyến đường bị đánh phá không thể cơ động bằng cơ giới, sản xuất nông nghiệp bị ngưng trệ. Cuộc sống, sinh hoạt và chiến đấu của người dân Vĩnh Linh nói chung và Vĩnh Kim nói riêng phải rút vào lòng đất. Để bảo vệ máy cày, người dân Vĩnh Kim đã đào hầm cất giữ, sau đó chuyển máy ra miền Bắc đại tu.

Ông Tín dừng câu chuyện rồi nhìn về phía xa xăm hồi lâu, chia sẻ: “Với người dân Vĩnh Kim, sau hơn 9 năm gắn bó, chiếc máy cày của Bác tặng đã trở nên thân thiết như đồng đội của mình, sát cánh bên nhau trong lao động sản xuất cũng như chiến đấu. Do vậy năm 1969, lúc tiễn máy ra miền Bắc đại tu, chúng tôi ai nấy đều xúc động, rồi tự nhủ phải nỗ lực nhiều hơn nữa trong chiến đấu cũng như trong lao động, sản xuất để ngày toàn thắng được đón chiếc máy cày Bác tặng về xây dựng quê hương”. Chiến tranh đi qua, đến năm 1980, chiếc máy cày của Bác Hồ đã trở về Vĩnh Kim trong niềm vui khôn xiết của người dân. “Tôi nhớ đó là một ngày đúng dịp kỷ niệm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam 3/2. Lần thứ hai, Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Kim tổ chức buổi lễ trang trọng đón chiếc máy cày Bác Hồ tặng. Và cũng từ ngày ấy, chiếc Zetor - 25K tiếp tục góp sức cùng Vĩnh Kim kiến thiết quê hương”, ông Tín bồi hồi nhớ lại.

Dứt khỏi dòng hoài niệm, ông Tín dẫn chúng tôi tham quan những vườn tiêu xanh mướt chuẩn bị vào mùa thu hoạch ở thôn Thủy Trung và bộc bạch: “Bắt tay xây dựng quê hương từ rất sớm, đến nay Vĩnh Kim đã hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). Cuộc sống của người dân đã no ấm, đó là cách tri ân đối với sự quan tâm, tình cảm đặc biệt mà Bác Hồ đã dành cho Vĩnh Kim”. Cùng trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Viết Túc, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Kim cho hay, cán bộ và nhân dân xã Vĩnh Kim đã phát huy truyền thống anh hùng, nêu cao tinh thần cách mạng để vượt qua mọi khó khăn, đoàn kết để xây dựng NTM. Sau gần 4 năm phát động (2011-2014), xã Vĩnh Kim đã được UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới, trở thành một trong 3 xã đầu tiên của tỉnh về đích trong xây dựng NTM. Từ sau khi được công nhận NTM, đi đôi với niềm phấn khởi và tự hào, Đảng bộ và nhân dân xã Vĩnh Kim xác định không thỏa mãn với kết quả đạt được mà xem đó là tiền đề, động lực để xây dựng địa phương ngày một phát triển. Quyết tâm giữ vững và nâng cao các tiêu chí xây dựng NTM, đặc biệt là các tiêu chí mới đạt ở mức tối thiểu.

Trong tổ chức sản xuất, UBND xã đã chỉ đạo HTX NN&DV Vĩnh Kim quản lý, sử dụng có hiệu quả chỉ dẫn địa lý, nhãn mác “Ném Vĩnh Linh”, phối hợp với các chương trình, dự án xây dựng mô hình sản xuất ném an toàn và tiến hành các thủ tục đăng ký, cấp giấy chứng nhận vùng sản xuất ném an toàn, tham gia giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ và liên kết hướng tới đưa sản phẩm ném Vĩnh Kim vào hệ thống siêu thị Co.op mart... Xác định nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo là việc làm thường xuyên, nhiệm vụ chủ yếu trọng tâm trong xây dựng NTM nên thời gian qua, xã Vĩnh Kim cũng đã chú trọng phát triển cây hồ tiêu, xây dựng mô hình tiêu sạch, phát triển chăn nuôi bò nhốt, duy trì các loại cây trồng truyền thống như lạc, môn, ném... để nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích. Đời sống người dân nhờ vậy được cải thiện đáng kể, thu nhập bình quân đầu người năm 2017 đạt 38 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn dưới 2%... Hiện nay địa phương đang triển khai thực hiện xây dựng NTM kiểu mẫu và phấn đấu đến năm 2019 sẽ hoàn thành.

Sau gần 60 năm với biết bao thăng trầm của lịch sử, chiếc máy cày Bác Hồ tặng nay đang được đặt trang trọng tại nhà truyền thống xã Vĩnh Kim như một kỷ vật thiêng liêng sống mãi trong tấm lòng của người dân nơi đây. “Kỳ vọng lớn nhất của tôi là thế hệ trẻ hôm nay tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng của quê hương, ra sức thi đua học tập và làm theo lời Bác để xây dựng quê hương giàu đẹp, xứng đáng với sự quan tâm, tình cảm đặc biệt mà Bác Hồ đã dành cho Vĩnh Kim”, ông Tín cho biết.

Thanh Lê - báo Quảng Trị (MT)