Với một tỉnh kinh tế nông nghiệp là chủ lực như Quảng Trị, vấn đề thúc đẩy thanh niên nông thôn khởi nghiệp gắn với nhiệm vụ tham gia xây dựng nông thôn mới, khuyến khích được càng nhiều các dự án khởi nghiệp ở các vùng nông thôn càng có ý nghĩa kinh tế xã hội lớn, góp phần đưa kinh tế địa phương phát triển, tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người dân, đẩy nhanh quá trình xây dựng nông thôn mới.

Hiện nay, thanh niên Quảng Trị có hơn 120.000 người, chiếm 20,25% dân số và 30% lực lượng lao động toàn tỉnh, trong đó, thanh niên nông thôn chiếm trên 70%. Cùng với làn sóng khởi nghiệp ở đô thị, ở các vùng quê, hoạt động khởi nghiệp của các thanh niên đang diễn ra khá sôi nổi. Bằng ý chí và nghị lực, nhiều thanh niên đã xây dựng được mô hình phát triển kinh tế tổng hợp, kinh doanh dịch vụ, thủ công nghiệp, chăn nuôi gia súc, trồng cây ăn quả, dược liệu… đem lại lợi nhuận cao như mô hình nuôi vịt biển của anh Nguyễn Giáp (Vĩnh Thái, Vĩnh Linh); mô hình bún sạch Vạn Linh của 3 bạn trẻ Nguyễn Hữu Vinh, Nguyễn Đăng Tôn Cảnh và Nguyễn Phước Ánh (Triệu Sơn, Triệu Phong); mô hình trồng dưa lưới công nghệ cao trong nhà màng của chàng Giám đốc HTX Trường Sơn 9x Lê Văn Vượng (Vĩnh Tú, Vĩnh Linh)...

Đồng hành với thanh niên nông thôn lập thân, lập nghiệp, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã ký kết các chương trình phối hợp với các đơn vị nhằm huy động nguồn lực tối đa hỗ trợ các hoạt động xây dựng nông thôn mới, cũng như hỗ trợ, khuyến khích, động viên đoàn viên, thanh niên hăng hái thi đua lao động, sản xuất, phát triển kinh tế xã hội, tham gia xây dựng nông thôn mới Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2018, BTV Tỉnh Đoàn đã phối hợp Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh giải ngân 1,55 tỷ đồng cho 31 chủ mô hình phát triển kinh tế trong thanh niên; nâng tổng dư nợ vốn vay ủy thác của NHCSXH qua Đoàn Thanh niên tính đến hết tháng 4/2018 là 207 tỷ đồng. Phối hợp Sở Công thương, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh đề xuất hỗ trợ kinh phí từ nguồn khuyến công tỉnh cho 05 mô hình sản xuất tiểu thủ công nghiệp trong thanh niên với tổng số tiền 225 triệu đồng.  

Các huyện, thị, thành Đoàn đã phối hợp với Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội tiến hành khảo sát, phân loại nhóm đối tượng đoàn viên, thanh niên trong danh sách hộ nghèo có nhu cầu hỗ trợ để có những giải pháp hỗ trợ giảm nghèo phù hợp với các nhóm đối tượng tùy theo từng điều kiện của các địa phương để hỗ trợ ngày công lao động, hỗ trợ cây giống cho vay vốn ưu đãi, hỗ trợ chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, cải tạo chuồng trại...  Các cơ sở Đoàn trên địa bàn nông thôn đã tập trung tăng cường các hoạt động hướng dẫn thanh niên xây dựng các mô hình kinh tế trang trại, gia trại, kinh tế hộ gia đình, tổ hợp tác thanh niên, câu lạc bộ thanh niên làm kinh tế... Hiện nay toàn tỉnh có 476 mô hình phát triển kinh tế trong thanh niên có thu nhập từ 100 triệu đồng/năm trở lên.

Tuy nhiên, nhìn chung phong trào khởi nghiệp trong thanh niên nông thôn ở Quảng Trị vẫn chưa phát triển tương xướng với tiềm năng và yêu cầu phát triển kinh tế địa phương. Đa số thanh niên chưa hiểu đúng về khởi nghiệp và thiếu kiến thức, kỹ năng về khởi nghiệp . Ý tưởng mới, sáng tạo của thanh niên nông thôn tuy có nhưng chưa nhiều . Tư tưởng phấn đấu đi học cao đẳng, đại học, vào làm trong các cơ quan Nhà nước hoặc đi làm thuê ở thành thị vẫn còn phổ biến, ít thanh niên có ý chí khởi nghiệp và thành lập doanh nghiệp ở nông thôn. Nhận thức, tư duy, kỹ năng và phương pháp tư vấn, hỗ trợ thanh niên nông thôn khởi nghiệp của các cấp bộ Đoàn còn nhiều hạn chế, lúng túng. Các cơ chế, chính sách, nguồn lực để triển khai công tác hỗ trợ thanh niên nông thôn khởi nghiệp chưa nhiều và chưa đồng bộ.

Để thực hiện Chương trình Thanh niên khởi nghiệp giai đoạn 2016 – 2021, Nghị quyết số 04 -NQ/TU của Tỉnh uỷ về đẩy mạnh cơ cấu lại nông nghiệp gắn với thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017 - 2020, định hướng đến năm 2025, việc tăng cường các hoạt động hỗ trợ thanh niên nông thôn khởi nghiệp phải được xác định là khâu trọng tâm trong phong trào “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới” và chương trình hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp của các cấp bộ Đoàn trong tỉnh.

Cùng với quá trình phát triển nhanh chóng của khu vực nông thôn Quảng Trị, những cơ hội khởi nghiệp đối với thanh niên nông thôn trong tỉnh ngày càng mở rộng. Đối với đặc điểm kinh tế, xã hội tỉnh Quảng Trị và theo định hướng tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh, những mô hình khởi nghiệp khả thi có thể áp dụng đối với thanh niên nông thôn Quảng Trị rất đa dạng, trong đó nổi bật là các xu hướng: chăn nuôi động vật đặc sản như lợn rừng, ba ba...; trồng rau quả sạch và các loại thực vật có giá trị như nấm, thanh long ruột đỏ, cam, rau sạch, vối, chè vằng, cà gai leo...; cùng với đó là các loại hình chế biến nông sản và các ngành nghề dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp gắn với nông nghiệp như làm bún, làm củi từ vỏ trấu, chế biến tinh bột nghệ, nấu tinh dầu tràm, tinh dầu sả, dịch vụ phân bón nông nghiệp...

  Các cấp bộ Đoàn cần căn cứ điều kiện kinh tế xã hội của địa phương và các chủ trương, định hướng phát triển kinh tế của chính quyền địa phương để lựa chọn các giải pháp triển khai công tác hỗ trợ thanh niên nông thôn khởi nghiệp phù hợp và hiệu quả.

Trong đó, cần tập trung tổ chức các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức và xây dựng tinh thần khởi nghiệp cho thanh niên nông thôn và cộng đồng, đặc biệt là khởi nghiệp bằng việc áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ, công nghệ cao trong sản xuất, kinh doanh, để từ đó thúc đẩy phong trào thi đua khởi nghiệp của thanh niên nông thôn và tạo sự lan toả cỗ vũ phong trào khởi nghiệp của người dân nông thôn.

Đồng thời, cần thường xuyên phối hợp tổ chức các lớp tập huấn tư vấn khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, kiến thức kinh doanh cho thanh niên nông thôn. Tăng cường tổ chức tìm kiếm và phát triển ý tưởng sáng tạo khởi nghiệp trong thanh niên nông thôn, hình thành cơ sở dữ liệu về ý tưởng khởi nghiệp khu vực nông thôn. Tổ chức tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, hướng dẫn các mô hình, phương thức sản xuất kinh doanh mới cho thanh niên nông thôn gắn với chiến lược phát triển các cây, con chủ lực của ngành nông nghiệp tỉnh nhà và của các địa phương. Tiến tới thành lập câu lạc bộ chuyên gia tư vấn hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp nhằm hỗ trợ thanh niên trong hợp tác, trao đổi thông tin, kiến thức và kỹ năng; hỗ trợ các ý tưởng khởi nghiệp khả thi của thanh niên. Vận động thanh niên nông thôn tham gia hình thức kinh tế tập thể thông qua thành lập tổ liên kết, tổ hợp tác, hợp tác xã kiểu mới.

Đoàn các cấp cần đẩy mạnh công tác hỗ trợ vốn vay cho thanh niên nông thôn khởi nghiệp từ các nguồn vốn giải quyết việc làm của chính phủ do Trung ương Đoàn quản lý, nguồn vốn từ Ngân hàng Chính sách xã hội,  các mô hình tài chính vi mô phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo và các nguồn vốn khác huy động từ doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, cần thường xuyên tổ chức các hoạt động biểu dương, tôn vinh các gương thanh niên nông thôn khởi nghiệp thành công để nhân rộng các điển hình tiêu biểu làm hạt nhân dẫn dắt phong trào thanh niên nông thôn khởi nghiệp.

Phát biểu tại Lễ phát động Chương trình “Thanh niên khởi nghiệp” giai đoạn 2016-2021, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh: “Với thanh niên nông thôn, tinh thần khởi nghiệp lại càng quan trọng, Chính phủ mong mỏi cơ cấu lao động nông nghiệp, nông thôn chuyển dịch nhanh và hiệu quả, ngày càng có nhiều doanh nghiệp khu vực này, muốn vậy phải quan tâm đầu tư hỗ trợ cho các chương trình khởi nghiệp, các mô hình sản xuất mới hiệu quả ở nông thôn”.

Có thể khẳng định, cùng với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và xu hướng phát triển nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao gắn với tác động mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0, cơ hội khởi nghiệp cho thanh niên nông thôn Việt Nam nói chung và thanh niên Quảng Trị nói riêng hết sức rộng mở và đầy triển vọng. Và tập trung hỗ trợ khởi nghiệp trong thanh niên nông thôn gắn với quá trình triển khai phong trào “Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới” chính là giải pháp căn cơ nhất cho tổ chức Đoàn gắn đồng hành với phát huy thanh niên, vừa thúc đẩy mạnh mẽ phong trào khởi nghiệp trong thanh niên, đồng thời góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Văn Tuyên